मदर्स डे मिनी-धडा: आईच्या आरोग्याचे रक्षण करणे

लवकरच मदर्स डे येत आहे. या खास दिवशी तुम्ही तुमच्या आईसाठी आशीर्वाद तयार केले आहेत का? तुमचे आशीर्वाद पाठवताना, तुमच्या आईच्या आरोग्याची काळजी घ्यायला विसरू नका! आज, बिगफिशने एक आरोग्य मार्गदर्शक तयार केला आहे जो तुम्हाला तुमच्या आईच्या आरोग्याचे रक्षण कसे करावे हे सांगेल.
सध्या, चीनमधील महिलांमध्ये होणाऱ्या प्रमुख स्त्रीरोगविषयक घातक ट्यूमरमध्ये गर्भाशयाचा कर्करोग, गर्भाशयाच्या ग्रीवेचा कर्करोग आणि स्तनाचा कर्करोग यांचा समावेश आहे. ते महिलांच्या आरोग्यासाठी आणि जीवनासाठी गंभीर धोका निर्माण करतात. या तिन्ही ट्यूमरची कारणे आणि यंत्रणा भिन्न आहेत, परंतु त्या सर्व अनुवंशशास्त्र, अंतःस्रावी आणि राहणीमानाशी संबंधित आहेत. म्हणूनच, या ट्यूमरला प्रतिबंधित करण्याची गुरुकिल्ली म्हणजे लवकर ओळखणे आणि उपचार करणे, तसेच काही प्रभावी प्रतिबंधात्मक उपाय करणे.

गर्भाशयाचा कर्करोग

गर्भाशयाचा कर्करोग हा महिला प्रजनन प्रणालीतील सर्वात घातक घातक ट्यूमर आहे, जो बहुतेकदा रजोनिवृत्तीनंतरच्या महिलांमध्ये होतो. सुरुवातीची लक्षणे स्पष्ट नसतात आणि अनेकदा निदान होण्यास विलंब होतो. गर्भाशयाच्या कर्करोगाचा विकास आनुवंशिकता, इस्ट्रोजेन पातळी, ओव्हुलेशनची संख्या आणि प्रजनन इतिहास यासारख्या घटकांशी संबंधित असतो. गर्भाशयाच्या कर्करोगाला प्रतिबंध करण्यासाठी, खालील मुद्द्यांकडे लक्ष देण्याची शिफारस केली जाते:
- नियमित स्त्रीरोग तपासणी, ज्यामध्ये पेल्विक तपासणी, अल्ट्रासाऊंड तपासणी आणि ट्यूमर मार्कर तपासणी यांचा समावेश आहे, विशेषतः ज्यांच्या कुटुंबात गर्भाशयाच्या कर्करोगाचा इतिहास किंवा अनुवांशिक संवेदनशीलता जनुक उत्परिवर्तन (उदा. BRCA1/2) आहे अशा उच्च जोखीम गटांसाठी, वयाच्या 30 किंवा 35 व्या वर्षापासून दरवर्षी तपासणी केली पाहिजे.
- मासिक पाळी आणि ओव्हुलेशनच्या नियमिततेकडे लक्ष द्या. जर असामान्य मासिक पाळी किंवा एनोव्हुलेशन असेल, तर अंतःस्रावी पातळी नियंत्रित करण्यासाठी आणि दीर्घकालीन सिंगल इस्ट्रोजेन उत्तेजना टाळण्यासाठी तुम्ही त्वरित वैद्यकीय सल्ला घ्यावा.
- वजन योग्यरित्या नियंत्रित करा, लठ्ठपणा टाळा आणि चयापचय पातळी सुधारण्यासाठी आणि इस्ट्रोजेन पातळी कमी करण्यासाठी व्यायाम वाढवा.
- गर्भनिरोधक पद्धती योग्यरित्या निवडा आणि इस्ट्रोजेनयुक्त तोंडी गर्भनिरोधक किंवा इम्प्लांट करण्यायोग्य गर्भनिरोधक उपकरणे वापरणे टाळा, त्याऐवजी प्रोजेस्टोजेनयुक्त गर्भनिरोधक किंवा कंडोम इत्यादी वापरा.
- बाळंतपणाची संख्या आणि स्तनपानाचा वेळ योग्यरित्या वाढवा आणि ओव्हुलेशनची संख्या आणि इस्ट्रोजेनच्या संपर्काचा वेळ कमी करा.
- एस्बेस्टोस, कीटकनाशके, रंग इत्यादी विषारी आणि कर्करोगजन्य पदार्थांच्या संपर्कात येणे टाळा.
- ज्या रुग्णांना जास्त धोका आहे किंवा ज्यांना गर्भाशयाच्या कर्करोगाचे निदान झाले आहे, त्यांच्यासाठी डॉक्टरांच्या मार्गदर्शनाखाली रोगप्रतिबंधक द्विपक्षीय सॅल्पिंगो-ओफोरेक्टॉमी किंवा लक्ष्यित थेरपी (उदा. PARP इनहिबिटर) घेण्याचा विचार करा.

गर्भाशयाच्या ग्रीवेचा कर्करोग

गर्भाशयाच्या ग्रीवेचा कर्करोग हा महिला प्रजनन प्रणालीतील सर्वात सामान्य घातक आजारांपैकी एक आहे, जो बहुतेक ३० ते ५० वयोगटातील महिलांमध्ये आढळतो. गर्भाशयाच्या ग्रीवेच्या कर्करोगाचे मुख्य कारण म्हणजे मानवी पॅपिलोमाव्हायरस (HPV) संसर्ग, हा विषाणू लैंगिक संपर्काद्वारे १०० पेक्षा जास्त वेगवेगळ्या उपप्रकारांमध्ये पसरतो, ज्यापैकी काही उच्च-जोखीम HPV म्हणून ओळखले जातात आणि गर्भाशयाच्या ग्रीवेच्या पेशींमध्ये असामान्य बदल घडवून आणू शकतात, जे नंतर गर्भाशयाच्या ग्रीवेच्या कर्करोगात विकसित होऊ शकतात. उच्च-जोखीम असलेल्या HPV प्रकारांमध्ये प्रकार १६, १८, ३१, ३३, ३५, ३९, ४५, ५१, ५२, ५६, ५८ आणि ५९ यांचा समावेश आहे. त्यापैकी, प्रकार १६ आणि १८ सर्वात सामान्य आहेत, जे सर्व गर्भाशयाच्या ग्रीवेच्या कर्करोगांपैकी ७०% पेक्षा जास्त आहेत. गर्भाशयाच्या ग्रीवेचा कर्करोग हा एक प्रतिबंध करण्यायोग्य आणि उपचार करण्यायोग्य आजार आहे आणि जर कर्करोगापूर्वीच्या जखमांचा वेळेत शोध घेतला आणि त्यावर उपचार केले तर गर्भाशयाच्या ग्रीवेच्या कर्करोगाचा प्रादुर्भाव आणि मृत्युदर प्रभावीपणे कमी करता येतो. गर्भाशयाच्या ग्रीवेचा कर्करोग रोखण्याचा सर्वात प्रभावी मार्ग म्हणजे HPV लसीकरण. एचपीव्ही लस काही उच्च-जोखीम असलेल्या एचपीव्ही संसर्गांना रोखू शकते आणि त्यामुळे गर्भाशयाच्या कर्करोगाचा धोका कमी करू शकते. सध्या, चीनमध्ये तीन एचपीव्ही लसींना मार्केटिंगसाठी मान्यता देण्यात आली आहे, म्हणजे बायव्हॅलेंट, क्वाड्रीव्हॅलेंट आणि नऊ-व्हॅलेंट लसी. त्यापैकी, बायव्हॅलेंट एचपीव्ही लस एचपीव्ही१६ आणि एचपीव्ही१८ संसर्गांना लक्ष्य करते आणि ७०% गर्भाशयाच्या कर्करोगांना रोखू शकते. क्वाड्रीव्हॅलेंट एचपीव्ही लस केवळ दोन बायव्हॅलेंट लसींनाच नव्हे तर एचपीव्ही६ आणि एचपीव्ही११ ला देखील व्यापते, जी ७०% गर्भाशयाच्या कर्करोगाला आणि ९०% अ‍ॅक्रोमेगालीला रोखू शकते. दुसरीकडे, नऊ-व्हॅलेंट एचपीव्ही लस नऊ एचपीव्ही उपप्रकारांना लक्ष्य करते आणि ९०% गर्भाशयाच्या कर्करोगाला रोखू शकते. ही लस ९-४५ वर्षे वयोगटातील महिलांसाठी शिफारस केली जाते ज्यांना पूर्वी एचपीव्हीची लागण झालेली नाही. या व्यतिरिक्त, गर्भाशयाच्या कर्करोगासाठी खालील प्रतिबंधात्मक उपाय उपलब्ध आहेत:
१. नियमित गर्भाशयाच्या ग्रीवेच्या कर्करोगाची तपासणी. गर्भाशयाच्या ग्रीवेच्या कर्करोगाची तपासणी केल्याने कर्करोगाच्या प्रगती आणि मेटास्टेसिस टाळण्यासाठी प्रभावी उपचारांसाठी वेळेत कर्करोगपूर्व गर्भाशयाच्या ग्रीवेच्या जखमा किंवा सुरुवातीच्या गर्भाशयाच्या ग्रीवेच्या कर्करोगाचे निदान करता येते. सध्या, गर्भाशयाच्या ग्रीवेच्या कर्करोगाच्या तपासणीच्या मुख्य पद्धती म्हणजे एचपीव्ही डीएनए चाचणी, सायटोलॉजी (पॅप स्मीअर) आणि एसिटिक अॅसिड स्टेनिंग (VIA) सह व्हिज्युअल तपासणी. डब्ल्यूएचओ ३० वर्षांपेक्षा जास्त वयाच्या महिलांसाठी दर ५-१० वर्षांनी एचपीव्ही डीएनए चाचणी करण्याची शिफारस करतो आणि जर पॉझिटिव्ह असेल तर ट्रायज आणि उपचार. जर एचपीव्ही डीएनए चाचणी उपलब्ध नसेल तर दर ३ वर्षांनी सायटोलॉजी किंवा व्हीआयए केले जाते.
२. वैयक्तिक स्वच्छता आणि लैंगिक आरोग्याकडे लक्ष द्या. एचपीव्ही संसर्ग रोखण्यासाठी वैयक्तिक स्वच्छता आणि लैंगिक आरोग्य हे महत्त्वाचे साधन आहे. महिलांना त्यांचे अंडरवेअर आणि बेडिंग वारंवार बदलण्याचा, श्वास घेण्यायोग्य आणि आरामदायी सुती अंडरवेअर घालण्याचा आणि योनी धुण्यासाठी साबण, लोशन आणि इतर त्रासदायक पदार्थांचा वापर टाळण्याचा सल्ला दिला जातो. तसेच, महिलांना त्यांच्या लैंगिक जोडीदारांची स्थिरता आणि निष्ठा राखण्याचा, अनेक लैंगिक भागीदार किंवा असुरक्षित लैंगिक संबंध टाळण्याचा आणि कंडोम आणि इतर गर्भनिरोधक उपायांचा वापर करण्याचा सल्ला दिला जातो.
३. रोगप्रतिकारक शक्ती मजबूत करण्यासाठी धूम्रपान आणि मद्यपान सोडा. धूम्रपान आणि मद्यपान शरीराच्या रोगप्रतिकारक शक्तीला हानी पोहोचवू शकते, एचपीव्ही संसर्गाचा प्रतिकार कमी करू शकते आणि गर्भाशयाच्या ग्रीवेच्या कर्करोगाचा धोका वाढवू शकते. म्हणूनच, महिलांना धूम्रपान आणि मद्यपान सोडण्याचा, चांगल्या राहणीमानाच्या सवयी राखण्याचा, जीवनसत्त्वे आणि फायबर समृद्ध फळे आणि भाज्या खाण्याचा आणि त्यांची शारीरिक तंदुरुस्ती सुधारण्यासाठी योग्य व्यायाम करण्याचा सल्ला दिला जातो.
४. संबंधित स्त्रीरोगविषयक आजारांवर सक्रियपणे उपचार करा.

स्तनाचा कर्करोग

स्तनाचा कर्करोग हा महिलांमध्ये आढळणारा सर्वात सामान्य घातक ट्यूमर आहे, जो महिलांच्या आरोग्यावर आणि जीवनमानावर गंभीर परिणाम करतो. त्याची लक्षणे म्हणजे: स्तनात गाठी येणे, स्तनाग्र आत शिरणे, स्तनाग्र ओव्हरफ्लो होणे, त्वचेत बदल होणे, वाढलेले ऍक्सिलरी लिम्फ नोड्स आणि स्तनात वेदना.
स्तनाच्या कर्करोगाच्या प्रतिबंधात प्रामुख्याने खालील बाबींचा समावेश होतो:
I. वजन नियंत्रण आणि आहार

लठ्ठपणा हा स्तनाच्या कर्करोगाचा एक धोकादायक घटक आहे, विशेषतः रजोनिवृत्तीनंतरच्या महिलांमध्ये. लठ्ठपणामुळे इस्ट्रोजेनची पातळी वाढू शकते, ज्यामुळे स्तनाच्या पेशींचा प्रसार वाढतो आणि स्तनाच्या कर्करोगाचा धोका वाढतो. म्हणूनच, निरोगी वजन राखणे आणि जास्त लठ्ठपणा टाळणे हे स्तनाच्या कर्करोगापासून बचाव करण्यासाठी एक महत्त्वाचा उपाय आहे.
आहाराच्या बाबतीत, जीवनसत्त्वे, खनिजे आणि अँटिऑक्सिडंट्सने समृद्ध असलेले पदार्थ, जसे की ताजी फळे, भाज्या, बीन्स आणि काजू खाण्याची शिफारस केली जाते, जे शरीराची प्रतिकारशक्ती मजबूत करू शकतात आणि कर्करोगाचा प्रतिकार करू शकतात. त्याच वेळी, जास्त चरबीयुक्त, जास्त कॅलरीयुक्त, जास्त मीठ असलेले, तळलेले, बारबेक्यू केलेले आणि इतर अस्वास्थ्यकर पदार्थ कमी खाणे आवश्यक आहे, जे शरीरात मुक्त रॅडिकल्सचे उत्पादन वाढवू शकतात, पेशीय डीएनए खराब करू शकतात आणि कर्करोगाच्या बदलांना प्रोत्साहन देऊ शकतात.
२. मध्यम व्यायाम
व्यायामामुळे रक्ताभिसरण सुधारते, चयापचय वाढतो, इस्ट्रोजेनची पातळी कमी होते आणि स्तनाच्या पेशींना इस्ट्रोजेन उत्तेजित होण्याची शक्यता कमी होते. व्यायामामुळे ताण कमी होतो, भावनांचे नियमन होते आणि मानसिक गुणवत्ता वाढते, जी स्तनाच्या कर्करोगाच्या प्रतिबंधासाठी फायदेशीर आहे.
दर आठवड्याला किमान १५० मिनिटे मध्यम तीव्रतेचे किंवा ७५ मिनिटे उच्च तीव्रतेचे एरोबिक व्यायाम, जसे की चालणे, धावणे, पोहणे, सायकलिंग इत्यादी करण्याची शिफारस केली जाते. त्याच वेळी, पुश-अप्स, सिट-अप्स, स्ट्रेचिंग इत्यादी काही प्लायोमेट्रिक आणि लवचिकता प्रशिक्षण देखील करणे आवश्यक आहे. जास्त श्रम आणि दुखापत टाळण्यासाठी व्यायाम करताना योग्य प्रमाणात मध्यम व्यायामाकडे लक्ष दिले पाहिजे.
३. नियमित तपासणी
कर्करोगाचा कौटुंबिक इतिहास असलेल्या महिलांसाठी, कर्करोगासाठी अनुवांशिक चाचणी ही कर्करोग प्रतिबंधक पद्धतींपैकी एक प्रभावी माध्यम आहे. कर्करोग स्वतः अनुवांशिक नसतो, परंतु कर्करोगाच्या संवेदनशीलतेचे जीन्स वारशाने मिळू शकतात. अनुवांशिक चाचणी रुग्णामध्ये स्वतः ट्यूमर जनुक उत्परिवर्तनाचा प्रकार अंदाजे निश्चित करू शकते. उत्परिवर्तित जीन्स असलेल्या उच्च-जोखीम गटांसाठी तपासणी केवळ कर्करोगाच्या जोखमीचा अंदाज लावू शकत नाही, तर लवकर प्रतिबंध आणि हस्तक्षेपासाठी लक्ष्यित आरोग्य व्यवस्थापन योजना देखील तयार करू शकते. स्तनाच्या कर्करोगाचे उदाहरण घ्या, १५% ते २०% स्तनाच्या कर्करोगाच्या रुग्णांचा कौटुंबिक इतिहास असतो. उच्च-जोखीम असलेल्या लोकांचा ट्यूमरचा कौटुंबिक इतिहास असण्याची प्रवृत्ती असलेल्यांना अचूक कर्करोग प्रतिबंधक तपासणीसाठी विचारात घेतले जाऊ शकते. थोड्या प्रमाणात शिरासंबंधी रक्त काढले जाऊ शकते आणि त्यात कर्करोगाच्या संवेदनशीलतेचे जीन्स आहेत की ड्रायव्हर जीन्स हे फ्लोरोसेंट क्वांटिटेटिव्ह पीसीआर चाचणी किंवा रक्ताच्या नमुन्यांसाठी दुसऱ्या पिढीच्या अनुक्रम तंत्रज्ञानाद्वारे सुमारे १० दिवसांत शोधता येते. कर्करोगाचे निदान झालेल्या रुग्णांसाठी, अनुवांशिक चाचणी अचूक उपचारांमध्ये मदत करू शकते आणि लक्ष्यित उपचारात्मक औषधे वापरली जाऊ शकतात की नाही हे ठरवू शकते. त्याचप्रमाणे, रुग्ण इम्युनोथेरपी पद्धतीसाठी योग्य आहे की नाही हे निर्धारित करण्यासाठी ट्यूमर इम्युनोथेरपी सुरू करण्यापूर्वी अनुवांशिक चाचणी आवश्यक आहे.
मदर्स डे निमित्त, बिगफ्राइड सिक्वेन्स जगातील सर्व मातांना चांगल्या आरोग्यासाठी शुभेच्छा देऊ इच्छितो. हे ट्विट तुमच्या मित्रांना फॉरवर्ड करा आणि तुमच्या आईसाठी तुमच्या शुभेच्छा लिहा, स्क्रीनशॉट घ्या आणि आम्हाला एक खाजगी संदेश पाठवा, आम्ही सुट्टीनंतर तुमच्या आईसाठी मदर्स डे भेट पाठवण्यासाठी यादृच्छिकपणे एका मित्राची निवड करू. शेवटी, तुमच्या आईला "शुभेच्छा" म्हणायला विसरू नका.